Tetanus nədir?
Tetanus, bakteriyaların ifraz etdiyi zəhərli maddələr (toksinlər) tərəfindən törədilən, ağrılı əzələ spazmları ilə xarakterizə olunan və ölümə səbəb ola bilən xəstəlikdir.
🔬 Elmi Tərif
Tetanus, Clostridium tetani bakteriyasının ifraz etdiyi tetanospazmin toksini tərəfindən törədilən ciddi infeksion xəstəlikdir. Bu bakteriya torpaqda, tozda və heyvan nəcisində yaşayır.
Tetanus təhlükəlidirmi?
Bəli, xüsusilə uşaqlar üçün çox təhlükəlidir. Tetanusdan tam sağalma dövrü bəzən aylar çəkə bilər ki, bu da uşağın uzun müddət xəstəxanada qalmasına səbəb ola bilər.
⚠️ Həyat Təhlükəsi
Tetanus ilə yoluxmuş hər 5 nəfərdən birində xəstəlik ölümlə nəticələnir. Bu, xəstəliyin ciddiliyini göstərir.
Tetanus hansı ağırlaşmalara səbəb ola bilər?
Tetanus xəstəliyi aşağıdakı ciddi ağırlaşmalara səbəb ola bilər:
- Qırtlaq spazmı: Nəfəs alma çətinliyi
- Sümük sınıqları: Güclü əzələ spazmları nəticəsində
- Ağciyər trombozu: Qan damarlarının trombus ilə tıxanması
- Pnevmoniya: Ciddi ağciyər xəstəliyi
- Nəfəs alma çətinliyi: Xəstəlik 10 haldan 2-10-da ölümlə nəticələnir
Tetanusun əlamətləri hansılardır?
Tetanusun əsas əlamətləri aşağıdakılardır:
🌡️ Əsas Simptomlar
- Çənə spazmı: Bütün bədən əzələlərinin ağrılı spazmları
- Qəfil əzələ yığılmaları: Ən çox qarın nahiyəsində baş verən ixtiyarsız ağrılı əzələ yığılmaları və ya spazmları
- Yutma problemləri: Qida və maye qəbul etmə çətinliyi
- Konvulsiyalar: Bədən yığılmaları
- Baş ağrısı: Daimi və güclü baş ağrısı
- Qızdırma və tərləmə: Yüksək temperatur
- Qan təzyiqi və ürək ritmi pozğunluqları: Dövriyyə sistemi problemləri
🚨 Təcili Yardım
Bu əlamətlərdən hər hansı biri görünsə, dərhal həkimə müraciət edin. Tetanus xəstəliyi həyat təhlükəsi yarada bilər.
Diaqnoz
Tetanusun diaqnozu əsasən klinik əlamətlər əsasında qoyulur:
👨⚕️ Həkim Müayinəsi
- Anamnez: Xəstəlik tarixinin öyrənilməsi
- Fiziki müayinə: Əzələ spazmlarının yoxlanması
- Simptomların qiymətləndirilməsi: Xəstəlik əlamətlərinin təhlili
🔬 Laborator Testləri
Dəqiq diaqnoz üçün aşağıdakı testlər aparıla bilər:
- Yara sürüntüsü: Bakteriyanın tapılması üçün
- Qan testi: Toksinlərin müəyyən edilməsi
- Anticisim testi: Vaksinasiya statusunun yoxlanması
Müalicə
Tetanus xəstəliyinin müalicəsi xəstəxanada aparılmalıdır:
🏥 Xəstəxana Müalicəsi
- Antitoksin: Tetanus antitoksini tətbiqi
- Antibiotiklər: Bakteriyanın məhv edilməsi
- Spazmolitiklər: Əzələ spazmlarının azaldılması
- Respirator dəstəyi: Nəfəs alma çətinliyi zamanı
💊 Dəstəkləyici Müalicə
- Maye dəstəyi: İntravenoz maye tətbiqi
- Qidalanma: Nazoqastrik sonda ilə qidalanma
- Gigiyena: Yaranın təmiz saxlanması
🚫 Qadağan
Tetanus xəstəliyini evdə müalicə etməyə çalışmayın. Bu xəstəlik mütləq xəstəxanada müalicə tələb edir.
Qorunma
Tetanusdan qorunmaq üçün ən əsas vasitə peyvənddir:
💉 Peyvənd
- Uşaq peyvəndləri: DTP peyvəndi (2, 3, 4, 18 ay və 6 yaş)
- Böyüklər üçün: Hər 10 ildə bir tetanus peyvəndi
- Yaralanma zamanı: Tetanus antitoksini
🛡️ Əlavə Qorunma Tədbirləri
- Yaraların təmizlənməsi: Dərhal antiseptik həllərlə təmizləmə
- Gigiyena: Əl yuma və təmizlik
- Qoruyucu geyim: İş zamanı qoruyucu vasitələr
💡 Vacib Məlumat
Tetanusdan qorunmaq üçün peyvənd ən etibarlı vasitədir. Uşaqlarınızı peyvənd təqviminə uyğun peyvənd etdirin.
Həkimə Müraciət Edin
Uşağınızda tetanus əlamətləri varsa və ya peyvənd haqqında suallarınız varsa, dərhal bizimlə əlaqə saxlayın.
Əlaqə